ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Διακρίνονται σε τρείς τομείς.
Έρευνας & Περιβάλλοντος
Εκθεσιακός
Εκπαίδευσης
Ο πρώτος τομέας έχει αναλάβει τις ανασκαφές στην περιοχή της Σάμου, όπου υπάρχουν παλαιοντολογικά ευρήματα, τη καταγραφή της πανίδας και της χλωρίδας της περιοχής του Αιγαίου και κάθε ενέργεια που αφορά στο περιβάλλον και τη προστασία του. Για τη πραγματοποίηση των σκοπών αυτών το Μουσείο συνεργάζεται στενά με τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Πάτρας.
Το Ιδρυμα έχει χρηματοδοτήσει παλαιοντολογικές ανασκαφές. Επίσης έχει υλοποιήσει το πρόγραμμα Leader II, με σκοπό την αξιοποίηση και ανάδειξη της χλωρίδας και πανίδας της Σάμου.
Ο δεύτερος τομέας διαθέτει πέντε τμήματα (Παλαιοντολογικό, Ορυκτών και Πετρωμάτων, Θαλάσσιας ζωής, Βοτάνων και Ζωολογικό), τα οποία υποστηρίζονται από τα αντίστοιχα εργαστήρια.
Οι συλλογές του Μουσείου εμπλουτίζονται συνεχώς και παρά το γεγονός ότι είναι ακόμη πολύ νέο διαθέτει πολλά παλαιοντολογικά ευρήματα, 300 είδη ορυκτών και πετρωμάτων, 500 είδη οστράκων, πολλά είδη πτηνών, ζώων και ερπετών της Σάμου, καθώς και ένα σημαντικό αριθμό φυτών της ελληνικής χλωρίδας σε μορφή Herbarium.
Το Μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη, αίθουσα διαλέξεων 100 ατόμων με σύγχρονα οπτικοακουστικά συστήματα, κυλικείο και ξενώνα.
Το Μουσείο δέχεται κάθε χρόνο πολλoύς επισκέπτες Έλληνες και ξένους. Η είσοδος είναι ελεύθερη για τα παιδιά, τα σχολεία και ορισμένες άλλες ομαδικές επισκέψεις. Για τους άλλους επισκέπτες το αντίτιμο του εισιτηρίου είναι πολύ μικρό, σχεδόν συμβολικό και αντιπροσωπεύει ένα χαμηλό έσοδο του Μουσείου.
Ο ανδριάντας του αρχαίου Σάμιου μαθηματικού Αρίσταρχου (310-230 π.Χ.), έργο του γλύπτη Δημήτρη Χριστογιάννη, δεσπόζει στην είσοδο του Μουσείου. Ο Αρίσταρχος με τη θεωρία του για το ηλιοκεντρικό σύστημα, υπήρξε ο πρώτος από τους αρχαίους σοφούς Σαμίους που ασχολήθηκε με τη φυσική Ιστορία και το Περιβάλλον.
“Αρίσταρχος ο Σάμιος υποτίθεται γαρ τα μεν απλανέα των άστρων και τον Αλιον μένειν ακίνητον, ταν δε Γαν περιφέρεσθαι περί τον Αλιον κατά κύκλου περιφέρειαν, ος έστιν εν μέσω τω δρόμω κείμενος”.
Αρχιμήδης